Rozciągający się od Żerkowa na południu aż po Miłosław na północy Żerkowsko-Czeszewski Park Krajobrazowy to region o wyjątkowej urodzie. Na dwie części park dzieli pradolina Warty.  Jego północną część porastają zbliżone do naturalnych, jedne z najpiękniejszych lasów Wielkopolski. Rosną tu przede wszystkim jesiony zwyczajne, dęby szypułkowe, lipy drobnolistne, olchy czarne, wiązy i topole. Ich wartość doceniono już ponad sto lat temu – w 1907 roku powstał tu pierwszy w Wielkopolsce rezerwat. Ochroną objęto wtedy fragment (0,7 ha) wielogatunkowego lasu łęgowego w dolinie Warty. 

 Rzeka Warta w okolicy Czeszewa, widok na rezerwat

Dziś rezerwat Czeszewski Las zajmuje powierzchnię ponad 222 ha i jest drugim co do wielkości rezerwatem leśnym województwa wielkopolskiego. Powstał w 2004 roku z połączenia dwóch rezerwatów utworzonych po II wojnie światowej – „Czeszewa” i „Lutyni”. Chroni kompleks naturalnych lasów i starorzeczy na terenie zalewowym Warty wraz z typową dla lasów łęgowych florą i fauną.

Lasy te stanowią największy i najlepiej zachowany kompleks lasów łęgowych nie tylko w Wielkopolsce, ale prawdopodobnie również w Europie. Rosną tu łęgi wierzbowe, łęgi wiązowo-jesionowe oraz grąd środkowoeuropejski, zajmujący powierzchnię około 97 ha, w którym dominują niezwykłe okazy dębów szypułkowych osiągające wiek około 160 lat i wysokość do 35 m.

Na terenie rezerwatu rośnie aż 77 drzew uznanych za pomniki przyrody. Wśród nich są wspaniałe dęby, którymi zachwycał się już Henryk Sienkiewicz. Jego wizytę w 1899 roku upamiętnia tablica umieszczona na kamieniu w pobliżu przeprawy promowej: „Tutaj Henryk Sienkiewicz podziwiał dęby pamiętające czasy bitwy pod Grunwaldem. 1899-1999”.

Tekst: Anna Plenzler
Foto: Karol Budziński