Położone w pobliżu Wrześni Kołaczkowo zaskakuje swoimi związkami z polskim noblistą Władysławem Reymontem. To w Wielkopolsce Reymont spełnił swoje marzenia o własnym kawałku ziemi, tu spędził ostatnie pięć lat życia, dzieląc je między Warszawę i Kołaczkowo. Do Kołaczkowa, majątku zjeżdżał z żoną Aurelią zazwyczaj w kwietniu i przebywał w nim do końca września, traktując je jako letnią rezydencję.
Reymontowi posiadanie własnego majątku, który nabył w 1920 roku, sprawiało przyjemność – choć wymagało też sporo nakładów. Dzięki jego staraniom Kołaczkowo piękniało stając się ośrodkiem życia kulturalnego. Bywali tu nie tylko okoliczni ziemianie, ale i przyjaciele pisarza: Adam Grzymała-Siedlecki, Roman Dmowski, Józef Weyssenhoff, Kornel Makuszyński. Tu prawdopodobnie powstały jego opowiadania: „Osądzona”, „Księżniczka”, „Bunt” i „Legenda”.

Pomnik Reymonta w Kołaczkowa
Do dziś w parku otaczającym klasycystyczny pałac wzniesiony na początku XIX wieku dla Tadeusza Grabskiego, rosną srebrne świerki, a aleje zdobią lipy posadzone przez samego Reymonta. Od 1977 roku stoi tu też pomnik pisarza otoczonego postaciami Jagny i Boryny. To dzieło ludowych twórców, Teodozjusza Butyńca i Antoniego Bolka, dobitnie przypomina, że mieszkał tu autor „Chłopów”, laureat Literackiej Nagrody Nobla.
W dawnym pałacu pisarza dziś mieści się Gminny Ośrodek Kultury i dwie placówki muzealne: Regionalna Izba Spółdzielczości Bankowej poświęcona spółdzielczości bankowej oraz Izba Pamięci Władysława Reymonta. Są w niej m.in. autentyczne meble pisarza (wypożyczone z Muzeum Literatury w Warszawie), kopie archiwalnych zdjęć, dokumentów i listów, prezentowane są też dzieła pisarza i ich tłumaczenia.
Tekst: Anna Plenzler
Foto: Jacek Cieślewicz