10 kilometrów na południowy-wschód od Koła nad rzeką Ner leży wieś Chełmno. Tutaj w latach hitlerowskiej okupacji podczas II wojny światowej Niemcy stworzyli obóz masowej zagłady o nazwie Kulmhof. Był to obóz, w którym zaplanowali natychmiastową eksterminację Żydów i Romów z terenu Kraju Warty (nazwa okupowanej niemieckiej prowincji obejmująca w dużej części Wielkopolskę).
Obóz powstał w grudniu 1941 roku i w pierwszym okresie działał do marca 1943. Sposób zabijania więźniów był przerażający. Hitlerowcy gromadzili ich w samochodach ciężarowych i wpuszczali do środka spaliny, tworząc mobilne komory gazowe. Tymi samymi samochodami ciała były wywożone do pobliskiego Lasu Rzuchowskiego. W ten sposób ginęli najpierw Żydzi z Koła, Kłodawy czy Izbicy Kujawskiej, a potem przywożono już Żydów i Romów z Łodzi a nawet z Czech, Niemiec i Austrii. Zwłok w mogiłach było zbyt dużo, co groziło epidemią. W marcu 1943 roku Niemcy odkopali je i spalili w krematoriach, po czym zamknęli obóz wysadzając piece.
Obóz otwarto ponownie w 1944 roku. Wtedy w lesie zbudowano baraki. Ostatnia grupa więźniów zamknięta w spichlerzu wznieciła bunt, który Niemcy tragicznie stłumili podpalając spichlerz. Podczas procesu w Bonn liczba ofiar obozu w Chełmnie została ustalona na 152 tysiące, ale prawdopodobnie było ich o co najmniej 50 tysięcy więcej.
Zwiedzanie w sezonie wiosenno-letnim w godz. 9-17, w sezonie jesienno-zimowym w godz. 9-15. W poniedziałki nieczynne. Bilety od 5 zł za osobę (z przewodnikiem) w zależności od wielkości grupy.
Galeria
