Park obejmuje tereny w środkowym biegu rzeki Warty w pobliżu Żerkowa, Czeszewa (stąd jego nazwa), Miłosławia i Nowego Miasta nad Wartą. Chroni krajobraz polodowcowy, ukształtowany podczas ostatniego zlodowacenia. Działo się to kilkanaście tysięcy lat temu, a teren obecnego parku był obszarem maksymalnego zasięgu lodowca. Utworzył on wysokie wzniesienia – nazwane Wałem Żerkowskim – stromo opadające w kierunku rzeki Warty, która dzieli park krajobrazowy na pół. Najwyższymi z tych wzniesień są: Łysa Góra (161 m n.p.m.) i Góra Żerkowska (151 m).
Najcenniejsze w Parku są starorzecza i łęgi nadwarciańskie, w tym rzadkie łęgi jesionowo-wiązowe, które można zobaczyć np. w tzw. Uroczysku Warta. Uroczysko jest częścią rezerwatu „Czeszewski las”, pierwszego w Wielkopolsce rezerwatu utworzonego już na początku XX wieku. Ciekawe łęgi chroni także rezerwat „Dwunastak”.
W Parku występują unikatowe rośliny takie jak: czarcikęsik Kluka, pszeniec grzebieniasty czy fiołek mokradłowy. Sporo jest zagrożonych wyginięciem gatunków chrząszczy – wśród nich kozioróg dębosz i ciołek matowy – dla których (a także dla rzadkich płazów) utworzony został rezerwat „Dębno nad Wartą”.
Nadwarciańskie łegi i łąki są okresowo zalewane przez wody rzek Lutyni i Warty, co sprzyja lęgom i pobytom ptaków wodno-błotnych. Można tutaj przyglądać się życiu czapli białej, kani rudej czy bociana czarnego. Nie brakuje tu bielików, a także dzięciołów. Populacja dzięcioła średniego jest jedną z najliczniejszych w Wielkopolsce.
O urokach Parku i jego mieszkańcach opowiadają tablice informacyjne trzech ścieżek dydaktycznych. Lutynia, uchodząca do Warty na terenie Parku, to świetna rzeka na spływy kajakowe. Dotyczy to również Warty, która jest częścią Wielkiej Pętli Wielkopolski. Park przecina rozległa sieć ścieżek pieszych, rowerowych i do nordic walking. Panoramę okolicy można podziwiać z wieży widokowej w Wolicy Koziej. Warto skorzystać z oferty Ośrodka Edukacji Leśnej w Czeszewie lub z przepraw promowych w Czeszewie, Nowej Wsi czy Dębnie.
www.zpkww.pl
Tekst: Jacek Y. Łuczak
Galeria
