Średni stopień trudności, przepiękne widoki i momentami woda bystra jak w górskim potoku. Wełna to najciekawszy szlak kajakowy w okolicach Poznania, często nazywana „jedyną górską rzeką w Wielkopolsce”. Tydzień nie wystarczy, żeby poznać ją w całości, ale jest to dobra propozycja także na weekendowy spływ.
Na spływ całym szlakiem trzeba zarezerwować 6-7 dni i przygotować się na ciężkie warunki noclegowe. Łatwiejsze spływy weekendowe (dla średnio wytrawnych kajakarzy) najlepiej zorganizować na trasach: Ruda Młyn – Jaracz Młyn lub Ruda Młyn – Oborniki. Spływy Wełną na tych odcinkach można urządzać nawet zimą. W okolicy Rogoźna i Obornik działa sporo firm specjalizujących się w organizacji spływów Wełną.
Spokojny górny bieg
Źródło rzeki Wełny znajduje się koło wsi Osiniec niedaleko Gniezna. Uchodzi do Warty w Obornikach. Ma długość 118 km, ale kajakiem da się nią płynąć dopiero 5 km od źródła w Jankowie Dolnym. Górny bieg Wełny, w którym przepływa ona przez kilka jezior, to wymagający odcinek, ze sporymi utrudnieniami w postaci zwałek, płycizn i przenosek – raczej dla wytrawnych kajakarzy.
W środkowym biegu Wełna jest przeważnie rzeką regulowaną, spokojniejszą, ale omijaną przez miłośników zastrzyku adrenaliny. Dodatkowo, na odcinku od Jankowa do Wągrowca trudno o nocleg.
Górska rzeka w Wielkopolsce
Najpopularniejszym i zarazem najbardziej zatłoczonym odcinkiem Wełny jest 50-kilometrowy szlak od Wągrowca do ujścia w Obornikach. Wełna płynie tu skrajem Puszczy Noteckiej, gęsto meandrując. Przecina też cztery rezerwaty przyrody: Dębina (ostoja czapli siwej), Promenada (okazałe dęby, gdzie można usłyszeć gągoła, puszczyka i dzięcioła zielonego), Wełna (malownicze zakola rzeki) oraz Słonawy (jedyne miejsce w Polsce, gdzie występuje głowacz białopłetwy).
Na ostatnim odcinku bywają dość duże spadki terenu, co przyspiesza nurt, tworzy bystrza i nadaje rzece górski charakter. Utrudnieniami mogą być zwalone drzewa, jazy, progi wodne a także mała elektrownia wodna w Obornikach. Część kajakarzy narzeka na miejscami niemiły zapach wody w Wełnie.
Na trasie jest kilka ciekawych obiektów: klasztor cysterski w Wągrowcu, kościółek drewniany we wsi Wełna, a przede wszystkim warte odwiedzenia Muzeum Młynarstwa w Jaraczu, w skład którego wchodzi zabytkowy młyn wodny na Wełnie.
Tekst: Jacek Y. Łuczak
Foto: K. Budziński, M. Osiński