Szamotuły są bohaterem przełomowego odkrycia archeologicznego ostatnich lat. Jedna z pierwszych osad o nazwie Stare Szamotuły, którą wymieniają dokumenty z 1231 roku leżała 2,5 kilometra od centrum obecnego śródmieścia. Jednak na ślady grodu archeolodzy nie mogli trafić. Przełomem było zastosowanie najnowszych technik, w tym przypadku – archeologii lotniczej. Zdjęcia ukazały całe miasto, m.in. średniowieczny rynek i układ ulic (taki sam jak na starówce tzw. Nowych Szamotuł). Co więc stało się ze starym miastem? Historycy twierdzą, że całkowicie spłonęło, być może podczas wyniszczającej wojny Nałęczów z Grzymalitami, a mieszkańcy przenieśli je na nowe tereny, oddzielone bagnami, by lepiej bronić się przed kolejnymi najazdami.
Baszta Halszki
Pierwsza wzmianka o Szamotułach jako mieście pochodzi z 1383 roku. Były własnością potężnych rodów: Świdwów-Szamotulskich i Górków, a potem także Rokossowskich. Szamotuły były bardzo ważnym miastem, zwłaszcza po założeniu przy kościele św. Stanisława Biskupa szkoły parafialnej, której wychowankowie zostawali później profesorami nie tylko poznańskiej słynnej Akademii Lubrańskiego, ale nawet Akademii Krakowskiej. Na dodatek w 1551 roku bracia czescy uruchomili w zamkowej oficynie drukarnię – pierwszą w Wielkopolsce.
Z Szamotułami związanych jest wiele wybitnych postaci. Najsłynniejszą jest Wacław z Szamotuł, genialny kompozytor, nadworny muzyk króla Zygmunta Augusta.
Kolegiata w Szamotułach
W Szamotułach warto zwiedzić gotycki kościół pw. Matki Bożej Pocieszenia i św. Stanisława Biskupa, który ma rangę bazyliki mniejszej oraz barokowy kościół św. Krzyża z zespołem klasztornym reformatów.
Najsłynniejszy jest jednak szamotulski zamek z XV wieku, z którym wiąże się legenda o więzionej w baszcie Halszce z Ostroga, żonie Łukasza III Górki. Zamek jest siedzibą Muzeum – Zamku Górków, w którym można zobaczyć nie tylko wystawę etnograficzną dotyczącą miasta i regionu, ale także bezcenną kolekcję ikon prawosławnych i unickich. Ciekawy jest także szachulcowy budynek przy ul. Braci Czeskich – to budynek dawnej poczty konnej.
W Szamotułach jest aquapark i ośrodek sportowy, w którym działa słynna w Polsce szkółka piłkarskich bramkarzy. Przez miasto przebiegają długodystansowe szlaki rowerowe, m.in. Szlak Stu Jezior czy międzynarodowa trasa R1.
Galeria
