Wyjątkowe miejsce zagubione nieco pośród nadwarciańskich rozlewisk. To właśnie takich lokalizacji poszukiwali mnisi cysterscy, pragnący w pełni poświęcić się swojej zasadzie: ora et labora – módl się i pracuj. Klasztor w Lądzie to niebywały skarb sztuki baroku. Tuż obok znajdują się nie tylko piękne klasztorne ogrody, ale również miejsce, gdzie przed wiekami stał potężny piastowski gród.
Jego historia sięga XII wieku. Książę Wielkopolski Mieszko III Stary ufundował klasztor jako filię opactwa cystersów w Łeknie. Na przełomie XII i XIII wieku powstały pierwsze zabudowania klasztoru i romański kościół, który nie przetrwał do dziś. Po 1350 roku cystersi rozbudowali opactwo w stylu gotyckim. Z tego okresu pochodzą fragmenty dolnej kondygnacji klasztoru. Natomiast barokową przebudową kierował opat Jan Zapolski. To, jak klasztor i kościół wyglądają obecnie zawdzięczamy opatowi Mikołajowi Antoniemu Łukomskiemu, który – ze względu na ogromne zmiany w architekturze budowli – zwany jest „drugim fundatorem klasztoru”. W latach 1720-30 Łukomski zlecił prace budowlane słynnemu architektowi Pompeo Ferrrariemu. Monumentalna kopuła, przykrywająca klasztorny kościół w Lądzie to m.in. właśnie jego dzieło.
Drugi rozbiór Polski spowodował, że klasztor przejęli Prusacy, a trzeci kasację zakonu przez władze carskiej Rosji. Nowy właściciel dóbr, hrabia Wacław Gutakowski, sprowadził do klasztoru kapucynów, ale za to, że klasztor był ważnym punktem kontaktowym powstańców styczniowych, władze rosyjskie powiesiły kapelana, a zakonników zesłały na Syberię. Pod koniec XIX wieku klasztor został wystawiony na licytację, a kupił go biskup Aleksander Bereśniewicz. Od 1921 roku stacjonowali tu oo. salezjanie, ale w czasie II wojny światowej zostali wywiezieni do obozu w Dachau. Salezjanie wrócili do Lądu po wojnie.
W prezbiterium kościoła charakterystyczne są stalle, w których mnisi zbierali się na modlitwy (siedem razy na dobę). Są bogato zdobione, wykonane przez cysterskiego zakonnika brata Adriana w XVII wieku. Stopnie prowadzące do miejsc siedzących mają kształt lwów. Przejście po nich miało symbolizować zwycięstwo nad szatanem.
W kościele piękne są nie tylko freski i stiuki (m.in. Adama Swacha), ale także konfesjonały projektu Pompeo Ferrariego, a każdy z nich zrobiony z drewna dębowego zwieńczony jest postacią pokutnika. Ciekawy jest gotycki kapitularz klasztorny – miejsce spotkań i narad cystersów. W ustawionych tam ławach można odnaleźć niewielkie malowidła – unikatowy poczet cysterskich świętych. Obok kapitularza znajduje się najcenniejszy zabytek klasztoru: oratorium św. Jakuba Apostoła. Zachowana polichromia sięga 1370 roku!
Klasztorem opiekują się Salezjanie Księdza Bosko. Obiekt dostępny codziennie. Możliwe jest zwiedzanie obiektu z przewodnikiem, którym jest na ogół jeden z mieszkających w klasztorze kleryków. Najlepiej umówić się wcześniej lub sprawdzić godziny zwiedzania.
Galeria
