Odwiedzając dwór w Koszutach, około 25 km od Poznania w kierunku na Środę Wielkopolską, ma się wrażenie jakby za chwilę można tu było spotkać jego gospodarzy. Jego wnętrza wypełnione zostały zabytkowymi przedmiotami tak, by sprawiały wrażenie zamieszkałego dworku szlacheckiego z przełomu XIX i XX wieku. Są sień, jadalnia, pokój gościnny, salon, pokoje pana, pani i dziecięcy, a wszystko to pełne przedmiotów codziennego użytku sprzed dziesiątek lat. Na biurku leżą okulary i gazeta, na toaletce piętrzą się kosmetyki. W taki właśnie naturalny sposób urządzono tu Muzeum Ziemi Średzkiej.
Najpierw wchodzi się do jadalni zajmującej całą szerokość dworu. Kredens i narożna witrynka wypełnione są dawnymi naczyniami, biedermeierowski stół i takież krzesła sprawiają wrażenie, że czekają na gości. Przy ścianie stoi XVIII-wieczny angielski zegar kolumnowy… W reprezentacyjnym salonie królują obite czerwonym pluszem meble w stylu Ludwika Filipa. Natomiast pokój gościnny upamiętnia długoletni pobyt w Koszutach pułkownika Michała Kuszla, powstańca styczniowego. Również pozostałe pomieszczenia, choć nie mające reprezentacyjnego charakteru, dzięki odpowiedniej aranżacji, w pełni pozwalają poczuć atmosferę szlacheckiego dworu.
Na poddaszu dworu prezentowana jest wystawa „Ku niepodległości”. To ekspozycja ukazująca historię regionu średzkiego od początku zaborów aż do powstania wielkopolskiego i odzyskania przez Polskę niepodległości. Można tu poznać życie i działalność wybitnych postaci związanych z regionem – m.in. Jana Henryka Dąbrowskiego, Amilkara Kosińskiego, Edwarda Raczyńskiego, Ryszarda Berwińskiego, ks. Augustyna Szamarzewskiego. Wśród najciekawszych eksponatów jest autentyczny plan Środy Wielkopolskiej z 1793 roku z wyraźnie zaznaczonymi murami obronnymi, zamkiem i ratuszem w rynku.
Dwór w Koszutach, wzniesiony został prawdopodobnie około 1760 roku przez Józefa Zabłockiego, na fundamentach wcześniejszego, XVII-wiecznego dworu. To szachulcowy budynek ze zwieńczonymi baniastymi hełmami narożnymi alkierzami i przybudówkami między nimi, nakryty łamanym dachem czterospadowym z lukarnami, który obecnego kształtu nabrał w 1902 roku. Otoczony parkiem krajobrazowym jest jednym z najbardziej urokliwych miejsc w Wielkopolsce.
Tekst: Anna Plenzler
Foto: Dariusz Bednarek, Jacek Cieślewicz